Co musimy wiedzieć o domowej kanalizacji i deszczówce?

Jeszcze nie tak dawno nie musieliśmy martwić się o odprowadzanie ścieków i korzystanie z wody deszczowej. Wystarczało nam zwykłe szambo. Surowe przepisy unijne postawiły temu jednak koniec. Jeśli nie możemy przyłączyć się do publicznej sieci kanalizacyjnej, jedynym  rozwiązaniem jest dla nas własna mała oczyszczalnia. Dzięki kolektorowi wody deszczowej znacznie zaoszczędzimy na wodzie pitnej z sieci.

Prawidłowe odprowadzanie ścieków

Obowiązuje rozporządzenie, które wymaga, aby wszystkie gospodarstwa domowe, mające taką możliwość, zostały podłączone do kanalizacji komunalnej. Gospodarstwa, które nie mają takiej możliwości, mogą zbierać ścieki komunalne w bezprzepływowym trzykomorowym szambie lub własnej oczyszczalni o odpowiedniej wielkości. Od 2010 r na terenach zaopatrywanych w wody I i II klasy można korzystać jedynie z bezodpływowych i całkowicie wodoszczelnych szamb. Na innych terenach zlewanie ścieków do szamb jest nadal dozwolone, ale wymagane jest terminowe odprowadzanie zawartości szamba do oczyszczalni komunalnej.

Zgodnie z wcześniejszym rozporządzeniem termin wymiany szamb na małe oczyszczalnie ścieków w istniejących budynkach mieszkalnych upłynął w zeszłym roku. Zmienione rozporządzenie przedłużyło ten termin do 31 grudnia 2025. Rozporządzenie to dotyczy również budynków, w których szamba nie odpowiadają przepisom obowiązującym w czasie budowy. Właściciel budynku, w którym szambo wbudowano zgodnie z przepisami, musi podczas najbliższego większego remontu wymienić je na małą oczyszczalnię lub rozbudować szambo odpływowe o system czyszczenia, filtracji lub infiltracji.

Inspektor sanitarny ma prawo sprawdzić, czy zadbaliśmy o transport ścieków z szamba do oczyszczalni. Jednocześnie może wymagać przedstawienia faktury, którą otrzymaliśmy za transport ścieków. Na podstawie liczby domowników można szybko obliczyć przybliżone zużycie wody, które porównuje się z liczbą i wielkością opłaconych transportów.

Kanalizacja przydomowa

Aby przydomowa kanalizacja była jak najwydajniejsza, ważne jest prawidłowe rozplanowanie pomieszczeń. W przypadku domów wielokondygnacyjnych łazienka powinna znajdować nad łazienką, toaleta nad toaletą a kuchnia nad kuchnią, co generalnie uwzględnia się w planie budowy. Właściwy układ jest istotny zwłaszcza w przypadku trzech wymienionych pomieszczeń.

W budynku powinno być jak najmniej pionów kanalizacyjnych (zwykle tylko jeden). Jeśli jednak kąt połączenia pionów i podejść jest większy niż 30º, na łączeniu należy użyć kształtki. Rury kanalizacyjne, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, muszą być ułożone na tyle głęboko, aby chronić je przed mrozem i ewentualnym obciążeniem podłóg. W przypadku rur poziomych ważne jest, aby zachowany był wystarczający spadek (nie mniejszy niż dwa procent). Jeśli spadek jest mniejszy, należy zapewnić dodatkowe przepłukiwanie. Dno rowu musi być wyrównane. Jeśli teren nie jest wystarczająco twardy, należy go wzmocnić za pomocą piasku lub żwiru.

Obecnie do celów kanalizacyjnych stosuje się wyłącznie rury z tworzyw sztucznych. Dają możliwość połączenia na wiele sposobów, ich złącza są idealnie szczelne a montaż jest łatwy. Żywotność jest praktycznie nieograniczona, a ponadto ich całkowicie gładka powierzchnia maksymalnie ułatwia przesuwanie się odpadów. Obecnie obowiązujące przepisy stanowią, że w przydomowej kanalizacji można zainstalować jedynie całkowicie wodoszczelne rury, wyposażone we wszystkie elementy uszczelniające.

Ścieki domowe odprowadzane są z budynku do sieci komunalnej za pomocą pionu głównego o średnicy 20 cm i spadku co najmniej 2 proc. Jeśli odprowadzenie do kanalizacji komunalnej jest niemożliwe, ścieki odprowadzane są do szamba lub przydomowej oczyszczalni ścieków. Podejścia są podłączane do pionu głównego pod kątem 45º w kierunku przepływu wody w kanale. Przy każdej zmianie kierunku lub na spadku głównego pionu należy zainstalować otwór rewizyjny lub czyszczak.

Pozwolenie na budowę nowego obiektu na terenie z dostępem do miejskiej sieci kanalizacyjnej wyklucza budowę własnego szamba. Budynek musi być podłączony do sieci publicznej. Zgodę na takie podłączenie uzyskuje się w odpowiednim zakładzie wodociągowym. W celu jej uzyskania należy we właściwym zakładzie wodociągowym złożyć odpowiednią dokumentację projektową, w której widoczne są wszystkie szczegóły przydomowej kanalizacji: od profili kanałów, ich spadków, odległości między pionami do objętości ścieków.

Do publicznej sieci kanalizacyjnej, przydomowej oczyszczalni ścieków lub przydomowego szamba można odprowadzać wodę i fekalia. Woda deszczowa spływająca z dachów i podwórka jest z kolei odprowadzana do specjalnych studzienek lub rozprowadzana po terenie działki. Zaleca się, aby przydomowa oczyszczalnia lub szambo znajdowały się jak najbliżej budynku, z którego prowadzony jest odpływ kanalizacyjny. Dzięki temu ścieki zostaną odprowadzone szybko i efektywnie. Jednocześnie do zbiorników tych powinien być zapewniony swobodny dostęp, aby można było je łatwo opróżniać i utrzymywać.

Zatkana kanalizacja

Jak najszybsze odprowadzenie ścieków bezpośrednio do szamba lub oczyszczalni to podstawowy warunek sprawnego funkcjonowania kanalizacji. Tylko w ten sposób materia organiczna pochodząca z fekaliów nie zacznie gnić i rozkładać się. Szybkie odprowadzanie ścieków może jednak zwiększyć prawdopodobieństwo zatkania się krytycznej części odpływu, co stanowi trudny do rozwiązania problem, jeśli dom został już ukończony.

Na rynku można znaleźć wielu specjalistów, zajmujących się otwieraniem i udrażnianiem kanalizacji, którzy za pomocą nowoczesnej technologii z powodzeniem rozwiązują tego typu problemy. Kontrolę rur i kanałów przeprowadzają za pomocą specjalnego systemu, składającego się z sond z wbudowanymi kamerami (podłączonych do komputera). Kamery są zwykle automatyczne i sterowane zdalnie. Można je wykorzystać do sprawdzenia wnętrza rur o różnych rozmiarach (od 20 do 1200 mm). Niestety udrożnienie rur kanalizacyjnych jest w wielu przypadkach tylko tymczasowe. Po pewnym czasie zator może ponownie pojawić się w tym samym miejscu.

Kiedyś, jeśli rury kanalizacyjne w ścianie lub podłodze uległy uszkodzeniu, konieczna była wymiana całej kanalizacji. Dziś jednak specjaliści mogą przeprowadzić naprawę tylko niektórych krytycznych miejsc, na przykład poprzez nałożenie powłok z włókna szklanego. Metoda ta skutecznie radzi sobie z uszkodzeniami zarówno rur, jak i połączeń. Grubość powłoki z włókna szklanego to maksymalnie 6 mm. Powłoka ta nie jest chropowata, dlatego właściwości hydrauliczne i przepływowe rur nie ulegają pogorszeniu.

Inną opcją jest wstawienie nowej rury kanalizacyjnej o mniejszej, takiej samej lub nawet większej średnicy. Uszkodzoną rurę zastępuje się wysokiej jakości rurą polietylenową, polipropylenową lub inną, do której można wykonać wszystkie niezbędne połączenia. Naprawiać można rury o średnicy od 75 mm do 800 mm. Sama naprawa nie powoduje wibracji ani hałasu.

Jednym z nowoczesnych sposobów naprawy uszkodzonej kanalizacji jest wprowadzenie do niej specjalnego uszczelniacza. Po oczyszczeniu rurociągu wpompowywany jest do niego specjalny płyn uszczelniający, który naprawia wszelkie pęknięcia lub miejsca, w których występują wycieki wody. Płyn jest zawiesiną minerałów krystalicznych. Uszczelnia sprawnie i bardzo szybko - od wnętrza na zewnątrz rury. Tworzy solidne i trwałe uszczelnienie naprawianego rurociągu. Proces jest szybki, czysty i niezawodny. Specjaliści oferują odpowiednią metodę uszczelniania w zależności od problemu związanego z wyciekiem wody. Od uszkodzenia ogrzewania podłogowego lub przeciekania kotła centralnego ogrzewania, po awarię kanalizacji, a nawet instalacji gazowej.

Nie wszystkie oczyszczalnie są takie same

Oczyszczalnie ścieków produkowane są w wielu krajach, zarówno poza Unią Europejską, jak i na jej terenie. Ponieważ rynek jest w większości otwarty, produkty te można znaleźć również u nas. Niestety, ze względu na dużą konkurencję wśród dostawców różnego rodzaju małych oczyszczalni ścieków (MOŚ), na naszym rynku sprzedawane są oczyszczalnie ścieków, które jako takie nie spełniają wymagań stawianych produktom budowlanym, nie powinny więc być dostępne. Kupując oczyszczalnię, należy zwrócić uwagę na to, czy posiada ona odpowiednie certyfikaty, takie jak znak CE dla całej oczyszczalni, odpowiednią deklarację zgodności, z której wynika, kto wykonał wstępne badanie typu. Ponadto, producent powinien zapewniać serwis także po upływie okresu gwarancji, a korzystanie z urządzenia powinno być jak najłatwiejsze.

Urządzenie musi też działać niezawodnie oraz przejść kontrolę efektywności oczyszczania. Jego wydajność powinna być dostosowana do ilości odprowadzanych ścieków. Ustalając to, powinniśmy wziąć pod uwagę liczbę osób mieszkających w domu oraz wysokość miesięcznego zużycia wody.

Wybierając urządzenie, powinniśmy dokładnie zastanowić się, czy niskie koszty inwestycji oznaczają również niskie bieżące koszty eksploatacji urządzenia. Praktyka pokazuje, że tak nie jest. Analizy wykazują, że w przypadku tanich oczyszczalni koszty poniesione w ciągu 20 lat eksploatacji urządzenia są znacznie wyższe niż koszty inwestycji. Bieżące koszty to zużycie energii elektrycznej, koszty wywozu i czyszczenia szlamu oraz koszty napraw.

Oczyszczalnia jest najsilniej obciążona podczas jej użytkowania. Urządzenie musi sprostać czynnikom chemicznym (zmiana pH materiału wpuszczanego środka), mechanicznym (ruchy gleby wokół urządzenia, przejazd nad urządzeniem) oraz termicznym (zima-lato). Urządzenie powinno być odporne na te czynniki przez co najmniej 30 lat.

Oczyszczalnia musi mieć również odpowiednio długi okres gwarancji. Powinniśmy sprawdzić nie tylko długość okresu gwarancji oferowanej przez producenta, ale także sytuację firmy na rynku oraz zdanie użytkowników na temat jej produktów. Jeśli mamy do czynienia z bardzo długimi i niezrozumiałymi instrukcjami obsługi oraz skomplikowanymi warunkami gwarancji, jest bardzo prawdopodobne, że sprzedawca oferuje produkt o niskiej jakości. Na produktach o wysokiej jakości muszą widnieć: numer seryjny, dane techniczne produktu oraz dane producenta. Dzięki temu wiemy, dokąd się zwrócić, jeśli coś pójdzie nie tak. Dobry producent ręczy za swoje produkty za pomocą gwarancji, nawet jeśli firma sprzedawcy przestała istnieć.

W niektórych oczyszczalniach zainstalowane są drogie podzespoły, które w przypadku krótkiego okresu gwarancyjnego musimy wymienić na własny koszt. Wymiana takich części często przewyższa oszczędności i korzyści odniesione dzięki pozornie tańszemu zakupowi oczyszczalni z krótkim okresem gwarancji.

Ponieważ mowa jest tu o urządzeniu, które prawdopodobnie będzie zakopane w ziemi przez kilkadziesiąt lat, bardzo ważne jest, aby miało ono co najmniej 25 lat gwarancji na stabilność konstrukcji. Urządzenie podlega bowiem nie tylko dynamicznym procesom hydraulicznym, ale także zmiennemu naciskowi gruntu. Krótsza gwarancja może oznaczać konieczność wcześniejszego wykopania urządzenia i zniszczenie już obsadzonych i zagospodarowanych terenów wokół domu.

Najlepszym rozwiązaniem jest kupno urządzenia od sprzedawcy, który może pochwalić się długą obecnością na rynku i stabilną sytuacją, gdyż tylko taki może wywiązać się z obietnic gwarancyjnych, zadbać o stałe dostawy części zamiennych i mieć dobrze zorganizowany serwis. Jeśli zdecydujemy się na montaż pod klucz, dobrze by było, aby wykonała go ekipa budowlana z wieloletnim doświadczeniem.

Ważne, aby sam montaż został wykonany profesjonalnie, aby zapobiec osiadaniu, uszkodzeniom itp. Profesjonalista w prawdziwym tego słowa znaczeniu będzie w stanie zainstalować urządzenie czyszczące w ciągu zaledwie jednego dnia.

Inwestycja w oczyszczalnię będzie tańsza, jeśli jej koszt zostanie podzielony między sąsiadów, tzn. jeśli zainstalujemy mocniejsze urządzenie, z którego będzie korzystało kilka gospodarstw domowych. Wybór wydajnych oczyszczalni jest bardzo duży. Mniejsza kompaktowa wersja do domu jednorodzinnego jest odpowiednia dla 5 użytkowników. Większe urządzenia mogą być przeznaczone nawet dla 1000 użytkowników.

Bez względu na to, czy korzystamy z kanalizacji miejskiej, czy z własnego szamba, jesteśmy zobowiązaniu uiszczać odpowiednie opłaty za odprowadzanie ścieków komunalnych. Zwykle uiszczamy ją w lokalnym zakładzie wodociągowym wraz z opłatą za kanalizację. Podstawą do naliczenia opłaty jest ilość zużytej wody z sieci wodociągowej. Zwykle jest ona równa około połowie ceny za zużytą wodę pitną. Ponadto właściciele szamb ponoszą dodatkowy koszt wywozu i oczyszczania ścieków i osadów. Jeśli posiadamy własną oczyszczalnię, możemy poprosić o obniżenie miesięcznej opłaty za media. Kupując oczyszczalnię, otrzymujemy dokumentację, którą przekazujemy do zakładu wodociągowego, dzięki czemu nasza oczyszczalnia zostanie zewidencjonowana i dopuszczona do użytku. Jednocześnie zakład wodociągowy wydaje decyzję o obniżeniu opłaty.

Obudowa oczyszczalni ścieków

Każda przydomowa oczyszczalnia oczyszcza jedynie ścieki biologiczne, tj. ścieki z gospodarstw domowych, nie jest więc przeznaczona do oczyszczania ścieków przemysłowych, smarów, olejów czy nawet odpadów PCW.

Oczyszczona woda zawiera żywe bakterie i może być odprowadzana bezpośrednio do środowiska. Mniej więcej raz w roku konieczne jest spuszczenie osadu ściekowego ze zbiornika urządzenia, gdzie gromadzą się martwe bakterie.

Większość oczyszczalni biologicznych ma kompaktową obudowę. Oczyszczalnia

jest zwykle owalnego kształtu o średnicy i wysokości około dwóch metrów. Większość urządzeń włącza się tylko do 3 razy dziennie na kilka minut i nie działa cały czas. Wymagany jest coroczny serwis sprężarki. Niektóre oczyszczalnie biologiczne (beztlenowe) działają bezgłośnie i nie pobierają prądu. Jednak inwestycja w takie urządzenia jest zwykle droższa niż w urządzenia ze wspomaganiem elektrycznym. Niektóre urządzenia działające bez prądu, wymagają użycia dodatkowych środków chemicznych, co oznacza dodatkowe wydatki.

Najczęściej zbiornik (szambo) oczyszczalni wykonany jest z tworzywa sztucznego lub betonu. Najbardziej wytrzymałe są zbiorniki betonowe. Dzięki wysokiej jakości betonowi możemy osiągnąć odporność na większość używanych w gospodarstwach domowych środków chemicznych. Dodatkowo ciężka betonowa pokrywa uniemożliwia podniesienie przez niepowołaną osobę (dziecko).

Masa betonowa ma również dobre właściwości mechaniczne.

Plastikowe pojemniki są najczęściej wykonane z polietylenu i poliestru. Jednoczęściowy pojemnik o ścianach grubości co najmniej 8 mm jest najlepszy w swojej kategorii, ale podczas jego instalacji wymagana jest większa ostrożność niż w przypadku szamba betonowego. Do jego zasypania potrzebny jest piasek, a w przypadku, gdy pojemnik zostaje zamontowany pod miejscem, po którym jeżdżą pojazdy, konieczne jest zastosowanie odciążającej płyty betonowej. W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych wymagane jest dodatkowe kotwienie zbiornika.

Oczyszczalnia o cieńszych ścianach (mniej niż 8 mm) jest bardziej niestabilna i mniej wytrzymała. Montuje się ją podobnie jak wcześniej opisane modele, jednak należy jeszcze bardziej uważać przy montażu, ponieważ odkształcenie może nastąpić przy mniejszej sile. Koszt utrzymania takiej oczyszczalni może więc bardzo szybko wzrosnąć.

Najdelikatniejsze są urządzenia jest z jeszcze cieńszymi pojemnikami (grubość ścianki poniżej 5 mm). Taki pojemnik wygląda jak wielki balon i sami możemy go przenosić. W jego przypadku można liczyć na kilka lat użytkowania przy minimalnych obciążeniach.

Jeszcze gorszą opcją jest naczynie spawane z cienkich płyt polietylenowych z dużą liczbą małych przegródek. Istnieje ryzyko pękania łączeń, zmiany ich kształtu itp. Pokrywa każdego plastikowego pojemnika musi być dodatkowo zabezpieczona, aby chronić małe dzieci.

Rozmiary pojemników różnią się w zależności od producenta. Ze względu na obowiązujące ustawodawstwo produkty niemieckie mają większą objętość. W Niemczech i Austrii nie wolno sprzedawać oczyszczalni, które zostały zatwierdzone jedynie poprzez badania laboratoryjne. Nieodpowiednie systemy nie są instalowane ze względu na regularne kontrole przedsiębiorstw wodociągowych.

1200-litrowy zbiornik przeznaczony dla 8 osób napełnia się w ciągu zaledwie kilku tygodni, dlatego tego typu urządzenia bardzo często są zatkane. Inwestycja w większe urządzenie jest nieco droższa, ale niewątpliwie się opłaca. Należy tu wziąć pod uwagę rzadsze opróżniania oczyszczalni, sprzątanie otoczenia, ponowne uruchamianie itp.

W Europie najpowszechniejszym, a tym samym najlepiej sprawdzonym i skutecznym systemem oczyszczania jest technologia „SBR”, która zapewnia jednolitą jakość oczyszczania ścieków. W metodzie tej ścieki są oczyszczane w kilku kolejnych cyklach. Najpierw przepływają przez pierwszą komorę, w której zatrzymywane są nierozpuszczalne substancje stałe. Następnie ścieki dopływają do zbiornika SBR, gdzie następuje dokładne biologiczne oczyszczanie przy udziale mikroorganizmów. W kontrolowanym procesie czyszczenia naprzemiennie występują fazy wentylacji i spoczynku. Żywy szlam opada na dno urządzenia, a oczyszczona woda utrzymuje się w górnej części zbiornika SBR, z którego odpływa odpowiednim kanałem. Część żywego osadu wraca ze zbiornika SBR do pierwszej komory.

Dla bezproblemowej pracy oczyszczalni istotne jest także miejsce montażu podzespołu elektronicznego. W wilgotnych warunkach z pewnością będzie on pracował krócej niż w suchych. Element elektroniczny jest w dużej mierze odpowiedzialny za działanie i dobry efekt czyszczenia. Idealnie by było, gdyby urządzenie miało wbudowaną tak zwaną inteligentną elektronikę, która rejestruje dane i na ich podstawie dopasowuje się do użytkownika. Dzięki nie dochodzi do energochłonnego częstego wdmuchiwania powietrza. Urządzenie powinno być sterowane przez mikroprocesor, który wprowadza dane dotyczące pracy do swojego elektronicznego dziennika. Językiem komunikacji powinien być słoweński.

Urządzenia wyposażone w części elektryczne znajdujące się bezpośrednio w wodzie (aerator, pompa) mogą się często zatykać i generować dodatkowe koszty. Najlepszym rozwiązaniem nie jest również oczyszczalnia z dużą liczbą małych komór, ponieważ często dochodzi w niej do zatkania. Kupując takie urządzenie, często otrzymujemy dodatkowe instrukcje, co może, a co nie może trafić do ścieków. W zestawie często są dodatkowe sita i filtry. Jednak należy pamiętać, że sita trzeba będzie opróżniać.

Instalacja oczyszczalni

W momencie dostawy urządzenie powinno być już złożone, czyli wyposażone we wszystkie istotne elementy, co umożliwi szybką instalację w ziemi i podłączenie. Wysokiej jakości oczyszczalnia o mocnej obudowie pozwoli na montaż pod miejscami, po których poruszają się pojazdy. Planując miejsce montażu, należy wziąć pod uwagę, że urządzenie będzie instalowane przy pomocy dźwigu samochodowego, więc miejsce to powinno być dostępne dla ciężarówki. Wykop pod oczyszczalnię powinien być jak najprostszy. Wykona go doświadczony specjalista. Nie zaleca się przeprowadzania skomplikowanych prac budowlanych, ponieważ umieszczenie określonych urządzeń w wykopie jest łatwe,

podłączenie ich do sieci kanalizacyjnej zajmuje więc niedużo czasu. Umieszczone w wykopie urządzenie należy podłączyć do prądu i odpływu ścieków. Następnie zasypuje się je ziemią, pamiętając, że pokrywa musi być w pełni dostępna do późniejszej regularnej konserwacji urządzenia.

Należy także zadbać o system wentylacji i odpływ oczyszczonej wody. Może ona spływać do kolektora lub do ziemi. Do prawidłowego działania oczyszczalni niezbędny jest system wentylacji. Najczęściej może mieć postać zwykłej pionowej rury, która jest wyprowadzona z urządzenia na powierzchnię.

Zaraz po uruchomieniu małej biologicznej oczyszczalni ścieków, a następnie co 3 lata, lokalne przedsiębiorstwo wodociągowe (dostawca usług) dokonuje przeglądu instalacji i działania oczyszczalni oraz dokonuje oceny jej pracy.

Problem z działaniem niektórych przydomowych oczyszczalni ścieków może wynikać z wycieku czynnego osadu, który to pojawia się w przypadku silnego dopływu nieczystości. Jest to spowodowane nagłym wzrostem ilości ścieków, np. wypuszczaniem wody z wanny lub pralki. W tym celu w niektórych oczyszczalniach zainstalowany jest ogranicznik przepływu, który zapewnia płynną pracę urządzenia nawet w przypadku silnego dopływu ścieków.

Zbieranie wody deszczowej

W porównaniu do wód gruntowych wykorzystywanych w sieci wodociągowej, woda deszczowa jest wodą miękką i nie zawiera minerałów. Dzięki temu zastosowanie wody deszczowej w pralce, spłuczce toaletowej, kranach i grzejnikach nie powoduje osadzania się kamienia, a także zmniejsza zużycie proszku do prania. Ponieważ woda deszczowa nie zawiera żelaza, manganu i innych metali, jest odpowiedniejsza do podlewania roślin niż woda gruntowa. Deszczówka nie zawiera ponadto olejów, odpadów biologicznych, pozostałości chemicznych i farmaceutycznych, ścieków przemysłowych ani chloru, które to można znaleźć w wodach gruntowych.

Im gładszą dach ma powierzchnię, tym lepiej nadaje się do zbierania wody deszczowej. Zatem w tym wypadku nowe pokrycie dachowe (takie jak pokrycia Gerard  z posypką z kamienia naturalnego) sprawdzi się lepiej niż stare (chropowate) i często zniszczone pokrycie. Szczególnie odpowiednie są dachówki ceramiczne, a także pokrycia dachowe z tworzywa sztucznego. Starsze dachówki betonowe i dachówki bitumiczne są mniej odpowiednie, ponieważ chropowata powierzchnia zatrzymuje kurz i inne zabrudzenia, które woda deszczowa niesie ze sobą do zbiornika. Woda deszczowa przechodzi przez kilka filtrów, ale nadal ważne jest, aby już z dachu spływała najczystsza, jak to możliwe. Zaleca się, aby woda deszczowa spływała do zbiornika z całej powierzchni dachu. Rynny mogą być wykonane z dowolnego materiału, nie zaleca się jedynie miedzi.

Działanie systemu zbierania wody deszczowej jest następujące. Woda deszczowa odprowadzana jest z dachu rynnami do rur, prowadzących do zbiornika - kolektora. Przed wlaniem się do zbiornika deszczówka przechodzi przez filtry. Za pomocą pompy zanurzeniowej lub hydroforu woda jest wypompowywana z kolektora i przemieszcza się do kanalizacji. Każdy nowoczesny system ma możliwość automatycznego dostarczania wody z sieci w czasie, gdy deszczówka nie jest dostępna.

Jak wspomniano wcześniej, woda deszczowa wykorzystywana jest jako woda sanitarna oraz do prania i podlewania roślin. Dlatego zwykle wystarczy oczyścić ją z gruboziarnistych elementów. Jeżeli zbiornik montowany jest w pobliżu rynny pionowej, zaleca się montaż filtrów już w rynnie. W górnej części rynny w formie sitka wbudowany jest filtr do usuwania liści i gałązek. Drugi filtr jest zainstalowany zaraz przed zbiornikiem. Jeśli zastosowano filtr dobrej jakości, wystarczy jeden, zainstalowany w pionie dochodzącym do zbiornika.

Dobrym rozwiązaniem jest filtr samoczyszczący, który zbudowany jest z trójwarstwowej wkładki. Brudna woda deszczowa spływa z filtra do kanalizacji, a oczyszczona woda przepływa przez sito filtracyjne do kolektora. Producenci oferują również filtr uniwersalny, który co jakiś czas trzeba oczyścić. Ten ma postać specjalnego, drobno utkanego koszyka. Niektóre systemy mają wbudowany filtr z węglem aktywnym.

Odpowiedni zbiornik na wodę deszczową

Funkcję głównego kolektora deszczówki może pełnić stara studnia, zbiornik betonowy lub opróżniony zbiornik po oleju opałowym. Jeśli zdecydujemy się na ten ostatni, ważne jest, aby został wyczyszczony i miał wewnętrzną powłokę z tworzywa sztucznego.

Do magazynowania deszczówki najpraktyczniejsze są jednak specjalnie zaprojektowane zbiorniki polietylenowe. Jako takie są oferowane przez producentów w komplecie z całym systemem. Szczególnie zalecany jest zbiornik z polietylenu, ponieważ jego ściany są całkowicie gładkie, dzięki czemu nie dochodzi do gromadzenia się mikroorganizmów na powierzchni ścian.

Objętość zbiornika powinniśmy dostosować do naszych warunków i potrzeb. Zbiornik o pojemności 5 m3 nadaje się dla 3-4 osobowego gospodarstwa domowego. Wymagana powierzchnia dachu musi wynosić co najmniej 70 m2. Wybierając wielkość zbiornika, nie powinniśmy jednak przesadzać - musimy pamiętać, że im jest większy, tym więcej zgromadzi wody. Pomimo wbudowanych filtrów istnieje duże niebezpieczeństwo, że z powodu niewystarczającego pobierania deszczówki z za dużego zbiornika będzie śmierdzieć. Ponadto im większy zastosujemy zbiornik, tym droższa będzie nasza inwestycja.

Najczęściej zbiornik na deszczówkę wkopuje się w ziemię obok budynku. Takie rozwiązanie pozwala ukryć zbiornik i nie zajmuje miejsca. Dodatkowo zbiornik jest chroniony przed wysoką temperaturą i promieniami słonecznymi a zmagazynowana woda deszczowa ma odpowiednio niską temperaturę. W rezultacie namnażanie drobnoustrojów zostaje zahamowane.

Montaż zbiornika w ziemi nie wymaga fundamentu betonowego - wystarczy wykopać odpowiednio duży dół. Zaleca się, aby wysokość wykopu była zbliżona do wysokości zbiornika, szerokość zaś o około pół metra większa niż zewnętrzna średnica zbiornika. Dno wykopu musi być utwardzone i wypoziomowane lub płaskie, w przeciwnym razie górna pokrywa zbiornika nie będzie zrównana z terenem. Wybierając umiejscowienie zbiornika, zależy również wziąć pod uwagę także możliwość zasilania pompy ssącej. Zbiornik podziemny można wkopać praktycznie w dowolnym miejscu w pobliżu budynku, z którego spływa deszczówka. Więc może zostać umieszczony w ogrodzie,na podwórku lub podjeździe. Jeśli zostanie wkopany w miejscu, po którym przejeżdżają pojazdy osobowe lub ciężarowe, należy uzgodnić wybór zbiornika z producentem. Na rynku istnieją bowiem specjalne systemy umożliwiające jazdę nad zbiornikami.

W przypadku budowy od zera zwykle nie ma problemu z instalacją zbiornika podziemnego, ponieważ otoczenie nie zostało jeszcze zagospodarowane. Większy problem pojawia się, kiedy montujemy zbiornik obok już stojącego domu z urządzonym ogrodem i podwórkiem. Jeżeli nie mamy możliwości zakopania zbiornika, zaleca się zamontowanie go w piwnicy budynku. Oczywiście należy wcześniej sprawdzić, czy uda nam się wstawić zbiornik przez drzwi do piwnicy. Latem w piwnicy woda deszczowa nie będzie się zbytnio nagrzewać, a zimą nie zamarznie. Odpowiednim miejscem nie jest jednak nieogrzewany garaż lub szopa, ponieważ może dojść do zamarznięcia wody. W niektórych (rzadkich) przypadkach zbiornik można zamontować również na poddaszu. Ze względu ograniczoną nośność stropu w miejscu tym można jednak zainstalować tylko mały zbiornik. Jeśli poddasze nie jest dostatecznie ocieplone lub ogrzewane, może pojawić się problem z zamarzaniem deszczówki zimą lub ze zbyt dużym nagrzewaniem latem.