Projektowanie dachów zainspirowane naturą
W dzisiejszych czasach jesteśmy świadkami coraz częstszego powstawania kreatywnych projektów budynków, które czerpią inspiracje z wielu różnych dziedzin, w tym z matki natury. To właśnie z natury zaczęrpneliśmy wiele oryginalnych pomysłów na różnorodne wynalazki, z którymi mamy dzisiaj do czynienia.
Przykładami tych bardziej znanych są między innymi samoloty, turbiny wiatrowe, jedwabne tkaniny itp. Tego typu naśladowanie, przez specjalistów nazywane biomimikrą, występuje również w architekturze jak i podczas projektowania konstrukcji dachowych.
Czym jest biomimikra?
Biomimika ma wieloraki charakter. Z jednej strony można ją podzielić ze względu na przedmiot inspiracji (zwierzęta, rośliny lub przyroda nieożywiona), z drugiej zaś – ze względu na cel, w jakim projekt powstaje (medycyna, budownictwo, budowa maszyn, projektowanie itp.). Dodatkowo wyróżnia się także biomimikę praktyczną i estetyczną, te dwa obszary można jednak ze sobą łączyć.
W niniejszym artykule skupimy się głównie na biomimice w zakresie projektowania konstrukcji dachowych oraz projektowaniu użytkowym. W zdecydowanej większości przypadków inspiracje czerpiemy ze świata roślin.
Dlaczego rośliny?
Ponieważ zostały starannie zaprojektowane zgodnie z obszarem, na którym się znajdują, jak również są dostosowane do lokalnych warunków. Kontrolują parowanie wody, pobór dwutlenku węgla, zacienienie, systemy obronne, które chronią przed różnymi gatunkami zwierząt itp.
Jednym ze znanych przykładów jest Teatr Esplanade w Singapurze. Dach budynku został pokryty trójkątnymi aluminiowymi bryłami, które pryzpominają pokrytą cierniami powierzchnię azjatyckiego owocu durian. Roślina ta wykorzystuje ciernie jako elementy zacieniające owoc i zapobiegające wysychaniu jego środka.
Pomiędzy aluminiowymi „cierniami” Teatru Esplanade zamiast okien zostały umieszczone powierzchnie szklane. Od wewnątrz budynek oferuje piękne widoki, a jednocześnie jest chroniony przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, co zmniejsza koszty chłodzenia.
Inne znane budynki wykorzystujące metodę biomimikry
Wśród architektów znany jest budynek Muzeum Sztuki w Milwaukee w stanie Wisconsin w USA. Zaprojektował go hiszpańsko-szwajcarski architekt Santiago Calatrava. Elementem konstrukcyjnym dachu muzeum jest ruchoma osłona przeciwsłoneczna w kształcie ptasiego skrzydła. Jej budowa pozwala na szybkie i eleganckie przemieszczenie się, gdy konieczne jest zakrycie dużych szklanych powierzchni dachu muzeum.
Nie jest to jedyny projekt Calatravy oparty na biomimikrze. Zdecydowana większość jego projektów opiera się na pomysłach zaczerpniętych z biologii. Przykładem może być: wieżowiec Turning Torso w Malmö w Szwecji, który został zaprojektowany na kształt ludzkiego kręgosłupa, Planetarium w Walencji, zbudowane niczym ludzkie oko, dworzec kolejowy w Zurychu, przypominający klatkę piersiową psa i tak dalej. Santiago Calatrava twierdził, że natura zawsze projektuje wszystko wydajnie i elegancko, wykorzystując odpowiednią ilość materiału.
Kolejnym przykładem może być angielski projekt Eden, czyli największa szklarnia na świecie. Inspiracją do jego projektu był kształt pyłków kwiatowych. Sama konstrukcja, wykonana z metalu i tetrafluoroetylenu, działa niczym koc termiczny, który zatrzymuje powietrze, a tym samym zapewnia mniejsze zużycie energii.
Zakończenie
Parafrazując słowa Calatravy, po co wymyślać coś nowego i niesprawdzonego, skoro w samej przyrodzie mamy już mnóstwo funkcjonalnych i eleganckich form?
